استانداردهای مورد نیاز برای امنیت در فروشگاه های طلا و جواهر در ایران

استانداردهای مورد نیاز برای امنیت در فروشگاه های طلا و جواهر در ایران

امنیت در فروشگاه های طلا و جواهر، فقط یک هزینه اضافی نیست؛ یک ضرورت برای حفاظت از جان کارکنان، اعتماد مشتری و سرمایه فروشگاه است. با توجه به حساسیت این صنف و ارزش بالای دارایی ها، ترکیب امنیت فیزیکی و امنیت الکترونیکی، همراه با رعایت الزامات صنفی و بیمه، بهترین نتیجه را ایجاد می کند. در این راهنما مه بیم، استانداردهای امنیتی ضروری را به زبان ساده و قابل اجرا مرور می کنیم تا مدیران فروشگاه های طلا و جواهر بتوانند یک استراتژی جامع امنیتی پیاده سازی کنند.

بخش اول: طراحی و ساختار فیزیکی فروشگاه

زیرساخت فیزیکی اولین خط دفاعی در برابر سرقت است. یک ساختار مقاوم، زمان لازم برای نفوذ سارقان را به شدت افزایش داده و شانس موفقیت آنها را کاهش می دهد.

1) دیوار، سقف و کف مقاوم

دیوارهای خارجی و داخلی که با فضای امنیتی (مانند گاوصندوق) در ارتباط هستند، باید مقاومت بالایی داشته باشند.

• برای کلیه دیوارهای محیطی، سقف و کف، استفاده از بتن مسلح با ضخامت و تراکم مناسب (طبق استانداردهای ساختمانی و امنیتی) الزامی است. این امر نفوذ از طریق تخریب سازه را بسیار دشوار می کند.
• مسیرهایی مانند کانال های کولر، هواکش ها و مجاری فاضلاب باید به طور کامل با استفاده از میله های فلزی ضخیم و شبکه بندی محکم پوشانده شوند. این نقاط اغلب توسط سارقان برای ورود یا جاسازی تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند.

2) شیشه ویترین و درهای ورودی

ویترین جایی است که دارایی ها در معرض دید قرار دارند و باید بالاترین سطح مقاومت را داشته باشد.

• شیشه سکوریت یا چندلایه مقاوم: حداقل استاندارد، استفاده از شیشه های سکوریت چندلایه است. در مناطق پرریسک یا در صورت توصیه بیمه، استفاده از شیشه ضد گلوله (Ballistic Glass) با درجه مقاومت مشخص (مانند درجه BR3 یا بالاتر) قویاً توصیه می شود.
• نصب حفاظ های فلزی جمع شونده یا تورهای سیمی مقاوم در شب، لایه امنیتی اضافی ایجاد می کند.
• استفاده از در ضد سرقت با چهارچوب تقویت شده و قفل های چند مرحله ای برقی (الکترومغناطیسی) برای کنترل دقیق ورود و خروج الزامی است.

3) کرکره و پوشش های حفاظتی

پوشش شبانه باید در برابر برش، اهرم کردن و حرارت مقاوم باشد.

• کرکره برقی ضد سرقت باید دارای مکانیزم قفل مخفی یا قفل شونده در ریل ها باشند تا از بالا بردن غیرمجاز آن جلوگیری شود. ریل های کرکره باید به دیوارهای جانبی متصل شده و از هرگونه شکاف احتمالی جلوگیری شود.
• کارکنان باید روزانه سلامت قفل ها، ریل ها و مکانیزم کرکره را بررسی کنند و هرگونه فرسودگی را سریعاً گزارش دهند.

4) گاوصندوق استاندارد و ذخیره سازی امن

محل نگهداری اصلی دارایی ها باید غیرقابل دسترس و بسیار مقاوم باشد.

• استفاده از گاوصندوق نسوز و ضد سرقت با دیواره های چند لایه فولادی و بتنی که در برابر دریل کاری، شعله و اهرم کردن مقاوم باشند.
• گاوصندوق باید در محلی نصب شود که از دید مشتریان پنهان باشد و به طور کامل به کف یا دیوار بتنی متصل شده باشد.
• در فروشگاه های بزرگ یا با حجم طلای بالا، نصب گاوصندوق آسانسوری یک راهکار عالی است. این سیستم به فروشنده اجازه می دهد تا در کمتر از چند ثانیه، تمام ویترین یا بخشی از آن را به محفظه زیرزمینی یا دیواری امن منتقل کند، که این عمل بازدارندگی فوق العاده ای ایجاد می کند.

بخش دوم: سیستم های الکترونیکی و نظارتی

سیستم های الکترونیکی نقش حیاتی در پایش محیط و واکنش سریع در زمان خطر دارند.

1) دوربین مداربسته طلافروشی (CCTV)

دوربین ها باید قابلیت شناسایی جزئیات دقیق را فراهم کنند. دوربین ها باید تمامی زوایای ورودی، ویترین، محل صندوق، فضای داخلی و محل نگهداری کارکنان را پوشش دهند. باید از نصب دوربین هایی که توسط سارقان به راحتی قابل مشاهده و از کار انداختن هستند، اجتناب شود. استفاده از دوربین های IP با رزولوشن حداقل 4K (یا 8 مگاپیکسل) برای ثبت دقیق چهره ها، شماره پلاک و جزئیات ریز طلاها ضروری است. قابلیت دید در شب (Infrared) باید فعال باشد.

تصاویر باید روی یک DVR/NVR با امنیت بالا (ترجیحاً در محلی مجزا و محافظت شده) ذخیره شوند. همچنین، دسترسی امن از راه دور (با احراز هویت دو مرحله ای) برای مدیریت فروشگاه فراهم شود. نصب یک مانیتور کوچک در دید کارکنان برای نمایش زنده تصاویر ویترین و ورودی، تأثیر روانی مثبتی بر سارقان دارد.

2) دزدگیر و سنسورها

سیستم دزدگیر باید یک شبکه چند لایه از هشدارها را فعال کند. نصب سنسورهای حرکتی (PIR)، سنسورهای ضربه و لرزش (برای دیوار و گاوصندوق)، سنسورهای شکست شیشه و سنسورهای باز شدن در/پنجره. حیاتی است که سیستم دزدگیر به صورت مستقیم به مرکز هشدار پلیس (110) یا مراکز امنیتی مجاز شهری (در صورت وجود سیستم های محلی) متصل باشد تا زمان واکنش به حداقل برسد. این سیستم‌ها در صورت فعال شدن دزدگیر اصلی، در چند ثانیه مه غلیظی تولید می‌کنند که دید را به صفر می رساند و سارق را مجبور به ترک محل یا توقف عملیات می کند. این سیستم باید دارای باتری پشتیبان باشد.

3) هشدار و اعلام خطر

نصب آژیرهای با صدای بسیار بلند در نقاطی که به راحتی توسط سارقان قابل شناسایی و غیرفعال سازی نباشند. نصب حداقل دو دکمه اضطراری پنهان؛ یکی در نزدیکی صندوق و دیگری پشت ویترین اصلی. فشار دادن این دکمه باید به طور فوری، بدون نیاز به وارد کردن کد، سیستم را در حالت بحران قرار دهد و هشدارهای لازم را ارسال کند.

4) نگهداری و پشتیبانی

کلیه تجهیزات امنیتی (دوربین، دزدگیر، مه ساز، قفل ها) باید حداقل سالی یک بار توسط کارشناس فنی سرویس شوند. کارکنان باید به صورت ماهانه، سنسورها و دکمه های اضطراری را تست کنند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شود.

بخش سوم: مدیریت ورود و خروج و آموزش کارکنان

فناوری به تنهایی کافی نیست؛ رویه های عملیاتی و رفتار کارکنان بخش مهمی از امنیت را تشکیل می دهد.

• ترددها بطور کامل کنترل شود و تا حد امکان محدودیت ورود برای افراد مختلف در نظر گرفته شود.
• در زمان حضور مشتریان مشکوک کارکنان از فروشگاه خارج نوشند.
• هنگام بازخرید طلا یا انجام معاملات بزرگ، هویت کامل طرف معامله باید بررسی شود و فاکتورهای قبلی استعلام شوند.
• آموزش باید بر این اصل استوار باشد که جان کارکنان و مشتریان همواره بر دارایی های مادی اولویت دارد.
• تمرین منظم برای فعال سازی سریع دزدگیر، بستن کرکره ها و انتقال سریع دارایی ها به گاوصندوق (در صورت وجود سیستم های اتوماتیک) باید انجام شود.

بخش چهارم: استانداردهای صنفی و الزامات قانونی در ایران

اتحادیه طلا و جواهر ایران برای اعطای پروانه کسب و تمدید آن، الزامات امنیتی مشخصی را در نظر گرفته است که رعایت آنها برای فعالیت قانونی ضروری است.

• الزامات پروانه کسب: داشتن دوربین مداربسته فعال با پوشش مناسب و در امنیتی (شامل قفل های قوی و چهارچوب مقاوم) معمولاً یکی از شروط اولیه است.
• گاوصندوق الزامی: وجود گاوصندوق نسوز و ضد سرقت که به طور استاندارد نصب شده باشد، شرط اساسی است. محل نصب آن نیز باید مورد تأیید بازرسین باشد.
• اتصال به مراکز انتظامی: در برخی مناطق شهری و شهرک های صنعتی، الزامی بودن اتصال سیستم هشدار به پلیس 110 یا مراکز نظارتی محلی وجود دارد تا در زمان سرقت، واکنش سریع تری صورت گیرد.
• توصیه های اتحادیه: اتحادیه طلا و جواهر بر استفاده از شیشه مقاوم، داشتن لایه بتنی در همه جهات حیاتی فروشگاه و نصب آژیرهای قابل شنیدن در محیط بیرونی تأکید دارد.

مه بیم؛ همگام با استانداردهای امنیتی نوین

مه بیم یکی از برندهای تخصصی در حوزه طراحی و اجرای سیستم‌های امنیتی و نظارتی هوشمند است که به صورت ویژه برای صنف طلا و جواهر فعالیت می‌کند. مجموعه با استفاده از فناوری‌های نوین دوربین‌های تحت شبکه، سنسورهای هوشمند حرکتی، و سیستم‌های هشدار متصل به مرکز مانیتورینگ، توانسته راهکارهایی ارائه دهد که هم با الزامات قانونی اتحادیه‌ها سازگار است و هم پاسخ‌گوی نیاز فروشگاه‌های مدرن باشد.

دستگاه مه ساز امنیتی چیست و چگونه کار می کند؟

دستگاه مه ساز امنیتی یک سیستم حفاظتی فعال است که به طور لحظه‌ای، با تشخیص سیگنال هشدار (از طریق سنسورهای حرکتی، سنسورهای لرزشی یا دزدگیر محیطی)، اقدام به پرتاب مقدار زیادی مه (دود) غلیظ، سفید و کاملاً ایمن در محیط می‌کند.

برای آشنایی با دزدگیرهای طلافروشی میتوانید مقاله دزدگیر طلافروشی چیست؟ را مطالعه کنید.

جمع بندی

امنیت طلافروشی یک کار یکباره نیست؛ یک روند دائمی با ترکیب سازه مقاوم، سیستم های نظارتی پیشرفته، آموزش کارکنان و رعایت دقیق الزامات صنفی و بیمه است. اجرای همین اصول ساده، ریسک سرقت را به شکل قابل توجهی کاهش می دهد و آرامش خاطر برای شما و مشتریان ایجاد می کند. اگر فروشگاه در منطقه پرریسک قرار دارد، ارتقا به شیشه چندلایه، گاوصندوق آسانسوری و دزدگیر مه ساز توصیه می شود تا سطح مقاومت در برابر حملات سازمان یافته افزایش یابد.